Krowy mleczne w naszym kraju, odznaczają się stale rosnącym potencjałem w zakresie produkcji. W dawkach pokarmowych powinny otrzymać nie tylko właściwą jakość energii, białka, mikroelementów, makroelementów, ale również witamin. W poniższym artykule przybliżymy nieco rolę witamin i suplementacji na zdrowie krów. Nie sposób wymienić i opisać ich tutaj wszystkich, bowiem jest ich naprawdę wiele.
Witaminy – czym są?
Witaminy to związki organiczne, które są niezbędne dla właściwego funkcjonowania zwierząt w niewielkich ilościach. Spełniają one wiele istotnych funkcji. Są niezbędne celem utrzymania wszelkich funkcji życiowych, czyli produkcyjności, płodności, zdrowia, rozwoju, czy też wzrostu.
Witaminy rozpuszczalne w wodzie
Witamina B1 (tiamina) występuje w zielonych roślinach, jak i w suszu. Również w ziarnach słonecznika, fasoli i zbóż. U krów fauna i flora przedżołądków, odpowiada za produkowanie znacznych ilości tejże witaminy. Synteza ma miejsce również w jelitach. Witamina ta stanowi istotny aktywator wielu biochemicznych przemian, w tym także przemian węglowodanów. Reguluje pracę układu nerwowego, jak i wydzielanie gonadotropowych hormonów. Tiamina odpowiada za przyspieszanie gojenia się ran i zmniejsza dolegliwości bólowe. Jej niedobory mogą stać się przyczyną zaburzeń w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, przyspieszonej akcji serca, biegunki, wymiotów, braku łaknienia, zaburzeń trawienia, porażenia, depresji, czy osłabienia.
Ryboflawina
Ryboflawina (witamina B1) jest odpowiedzialna za właściwe funkcjonowanie układu nerwowego, wspomaga także proces widzenia. Jej niedobory prowadzą bezpośrednio do pogorszenia widzenia i zaburzeń neurologicznych.
Niacyna w ciąży i w okresie karmienia
Witamina PP (witamina B3, niacyna) występuje w zbożach, przede wszystkim w kukurydzy. Niemniej jednak nie jest łatwo dostępna dla krów. Niacyna odpowiedzialna jest za zwiększenie syntezy białek w żwaczy, tym bardziej aminokwasów pierwotniaków, które do wzrostu potrzebują egzogennej niacyny – podawanej z zewnątrz w formie pokarmu albo w zastrzyku. Bierze czynny udział w tworzeniu i rozkładzie cukrów, białek i kwasów tłuszczowych, w przemianach metabolicznych, których celem jest uwalnianie energii, w wytwarzaniu krwinek czerwonych. Witamina B3 reguluje także poziom cholesterolu we krwi, poprawia jakość okrywy włosowej i ukrwienie skóry czy oddziałuje na układ nerwowy. Zapotrzebowanie na niacynę u bydła, jest zawsze większe w okresie ciąży i karmienia. Wytworzone w tym czasie ilości omawianej witaminy, mogą być zbyt małe, bowiem są przeznaczone a większości celem syntetyzowania mleka. Zaleca się zatem podawanie niacyny w ostatnich dobach przed wycieleniem, jak i w okresie poporodowym.
Jaką rolę spełnia cholina?
Cholina (witamina B4) bierze czynny udział w tworzeniu lecytyny, istotnego czynnika z punktu widzenia przemian tłuszczowych, jak również acetylocholiny, która ma znaczenie podczas przewodzenia impulsów nerwowych. U wysoce wydajnego bydła mlecznego, stosowana jest cholina odporna na przemiany zachodzące w żwaczu. Jest to istotne w kontekście obniżania ryzyka stłuszczenia wątroby w okresie okołoporodowym. Poza tym dwa tygodnie przed wycieleniem, jak również u bydła zagrożonego, albo dotkniętego ketozą, można stosować odporną odmianę choliny (30g/dobę).
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
Witamina A
Witamina A bierze czynny udział w tworzeniu i regeneracji nabłonka i naskórka, jest ważna dla odporności organizmu, płodności i wzrostu. Jej niedobory prowadzą do zmian na błonach śluzowych i skórze, zahamowania albo spowolnienia płodności, jak i zwiększonej podatności na różne schorzenia. Pasze roślinne nie zawierają witaminy A, co rodzi konieczność uzupełniania jej niedoborów w pokarmowych dawkach dla bydła. W paszach przygotowywanych z roślin wysypuje zaś prowitamina witaminy A (B-karoten), rozpuszczalna w tłuszczach. Bogactwo B-karotenu stanowią zielone pasze, tym bardziej bogato ulistnione, młode, jak i marchew. Krowy pobierają więc witaminę A z mieszanek witaminowo-mineralnych, jak również pozyskują ją w wyniku przemian B-karotenu. Jej niedobory prowadzą bezpośrednio do degeneracji układu rozrodczego, moczowego, pokarmowego i oddechowego.
Witamina E
Witamina E to naturalny przeciwutleniacz. Wpływa na procesy rozrodcze: począwszy od właściwego rozwoju układu rozrodczego, poprzez wytwarzanie komórek rozrodczych, aż do przygotowania ciąży i ochrony płodu. Niedobory prowadzą do schorzeń mięśni (miopatie, dystrofię), osłabienia płodności, powoduje także niedobory wtórne selenu. Podawanie suplementu z witaminą E, ma pozytywny wpływ na nasienie u samców, podwyższa zatem skuteczność zapłodnienia.
Witamina D
Witamina D występuje w dwóch różnych formach: ergokalcyferol (witamina D2) i cholekalcyferol (witamina D3). Witamina D3 stanowi składnik pasz pochodzenia zwierzęcego, zaś witamina D2 to ważny element pokarmów roślinnych. W mieszankach witaminowo-mineralnych, zastosowanie ma przede wszystkim witamina D3 otrzymywana syntetycznie. Dzięki promieniom słonecznym ergosterol, który jest zawarty w paszach pochodzenia roślinnego, ulega przekształceniu w witaminę D2. Im większe oddziaływanie słońca na siano-zielonkę, tym więcej będzie ono zawierać witaminy D2. Promieniowanie słoneczne, jest także niezbędne dla syntezy witaminy D3, która bierze udział w regulacji poziomu fosforu i wapnia w organizmie. Niedobory witaminy D3 zakłócają gospodarkę Ca i P, co u bydła mlecznego dotyczy szczególnie hipokalcemii w czasie porodowym. Witamina D3, odpowiedzialna jest również za właściwe reakcje układu odpornościowego.
Poskrom dla bydła
/ 01 sie 2020To prawda, witaminy dla człowieka tak i dla krów są bardzo ważne. Warto stosować suplementy dla krów.