Przyczyny schorzeń
- Stan podłoża, na którym przebywa krowa
- Źle zbilansowana dawka żywieniowa, nie równoważąca białka z energią wydatkowaną
- Nie przestrzegana profilaktyka w postaci korekcji racic przynajmniej 2 razy w roku
- Brak interwencji lekarza weterynarii w momencie zauważenia jakichkolwiek oznak i problemów z chodzeniem krowy
- Nieprowadzenie dokumentacji schorzeń, pielęgnacji i korekcji racic
Przyczynami schorzeń racic są:
- uwarunkowania genetyczne
- zwiększona masa ciała i wydajność
- nieprawidłowo zbilansowania dawka pokarmowa
- ograniczenie lub brak ruchu
- zbyt krótkie i źle wyprofilowane stanowiska
- zbyt wysokie usytuowanie koryt
- zła jakość podłogi
- czynniki higieniczne , takie jak duża wilgotność stanowisk
- nieutwardzone , zabłocone i mokre wybiegi przy chowie wolnostanowiskowym
- wadliwa pielęgnacja lub w skrajnych przypadkach brak pielęgnacji racic
Schorzenia racic wskazują też wysoką zależność z:
- zapaleniem błony śluzowej macicy
- opóźnionym zwijaniem macicy
- dysfunkcją jajników
- wyraźnie obniżoną zapłodnialnością
- wydłużonym nawet do 140 dni okresem międzyciążowym
Ochwat (Pododermatitis aseptica diffusa)
W schorzeniu tym dochodzi do poważnego zaburzenia prawidłowego ukrwienia tworzywa , zwykle choroba dotyka jednocześnie kilku racic.
Przyczynami schorzenia mn. są: niewłaściwe warunki utrzymania, błędy żywieniowe (nadmierna ilość powstałego kwasu mlekowego zaburza ukrwienie tworzywa), niewłaściwe lub nieregularne korygowanie racic również sprzyja powstawaniu ochwatu, brak ruchu (zbyt duża ilość sztuk na zbyt małej powierzchni zmusza krowę do długotrwałego stania, prowadzi to w następstwie do rozproszonych zmiażdżeń tworzywa racicowego), natomiast w odwrotnej sytuacji przeciwnej do braku ruchu jest pokonywanie długich odcinków po twardej nawierzchni powodujące silne zużycie rogu racicowego co może skutkować wylewami w tworzywie racicowym.
Zapobieganie: skuteczne są działania profilaktyczne (poprawa żywienia i warunki utrzymania), W ostrej formie wskazane jest stosowanie środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, chronicznie zdeformowanym racicom ich właściwy kształt może przywrócić profesjonalna korekcja racic.
Zapalenie skóry palca (Dermatitis digitalis)
To powierzchowne zapalenie skóry, choroba obejmuje zwykle skórę na przejściu pomiędzy szparą miedzy racicową w owłosiona cześć opuszek.
Wpływ na tego typu schorzenie ma mn. zbyt duża wilgotność, warunki mikroklimatu obory, żywienie, utrzymanie.Nasilenie pojawia się w okresach od stycznia do marca jak również od czerwca do sierpnia.
Leczenie: prawidłowo wykonywana korekcja racic, w odstępie 4-6 miesięcy czyli 2 do 3 razy w roku całości stada, jak również można zastosować leczenie indywidualne antybiotyczne, obje metody trzeba wspomagać kąpielami racic przez dwa do czterech następujących po sobie dniach, po dwa razy dziennie, częstotliwość uzależniona od zawansowania choroby zaleca się po 2 do 6 tygodni powtarzać proces kąpieli.
Wrzód podeszwy (Pododermatitis circumscripta) tz. Zespół Rusterholza
Dotyczy najczęściej kończyn tylnych i racic zewnętrznych. Zaburzony rozkład sił i naprężenia uszkadza tworzywo racicowe i wpływa na proces tworzenia rogu.
Podczas badania racic nie zawsze od razu można odkryć wrzód podeszwy (wrzód Rusterholza), często zmiany w typowym miejscu przykryte są warstwą rogu racicowego.
Sposób leczenia jest uzależniony od głębokości wrzoda i rozszerzenia procesu zapalnego.
Stosować opatrunki, antybiotyczne, odciążyć racice na 4do 6 tygodni wykonać podkład na cześć zdrowa amortyzująca ucisk.
Wykonanie opatrunku zlecić specjaliście z doświadczeniem lub firmie zajmującej się na co dzień z tego typu chorobami.
Przerostowe zapalenie szpary międzyracicowej (Hyperplasia interdigitalis)
Za przyczynę choroby uważa się przewlekłe drażnienie szpary międzyracicowej, co powoduje jej przerost, pogrubienie co prowadzi do dalszego drażnienia tkanek co znowu sprzyja powstaniu obrzęku, w skutek tego powstaje tz. limaks.
Leczenie: należy unikać usuwania limaksów i dokonywać tego tylko w wyjątkowych sytuacjach. W prostych przypadkach limaks powoduje niewielkiego stopnia kulawiznę.
Regularna pielęgnacja racic może zapobiec, poprzez wyprofilowanie odpowiednio racicy co ograniczy powstawanie limaksów lub je całkowicie wyeliminuje. Jeżeli istnieje podejrzenie o genetycznym uwarunkowaniu krowy do tego typu schorzenia, wówczas chore zwierzę należy usunąć ze stada.
Ropowica skóry szary międzyracicowej (Phlegmona interdigitalis)
Często w praktyce określana mianem zanokcicy lub zastrzału, może prowadzić do kulawizn najwyższego stopnia. Rozwojowi choroby, której przyczyną są beztlenowce, sprzyjają niehigieniczne warunki oborowe, nadmierna wilgotność, kał i mocz – to idealne środowisko rozwoju bakterii chorobotwórczych.
Choroba przedstawia się w początkowej fazie poprzez zaczerwienienie, przekształcając się w obrzęk mogący sięgać aż do raciczek, ze względu na obrzmienie tkanki przestrzeni międzypalcowej, kończyny wyglądają często szeroko rozstawione. Choroba rozwija się nagle, jest bardzo bolesna i prowadzi do wyraźnych kulawizn, w dalszym procesie postępu choroby, wypływa z obrzęku żółto brązowa wydzielina, w kolejnym etapie choroby powstają typowe dla tej choroby głębokie rany.
Chorobe można rozpoznać po gruntownym zbadaniu chorej racicy, ponieważ obrzęk okolicy palca może mieć wiele innych przyczyn. Do wyleczenia zanokcicy nie wystarcza miejscowa pomoc antybiotyczna, należy dokonac korekcji racic, najlepiej krowy ze stwierdzona zanokcica odizolowac od reszty stada , zze względu na drobnoustroje zlecana jest również kąpiel racic w specjalistycznych płynach.
Utrzymywanie zwierząt w czystych i suchym środowisku obniża możliwości zachorowalności, oraz w oborach nie mogą występować ostre krawędzie, które powodują podrażnienia miękkich partii racicy.
Rzadkie choroby i anomalie:
- pionowe uszkodzenie ściany racicy
- bardzo silnie skręcona racica , skutek zapalenia wierzchołka racicy
- martwica wierzchołka racicy na szczycie racicy powstał wrzód
- kończyny przednie z ekstremalnie dziobowatymi racicami
- typowe racice pantoflowe , powstałe na skutek braku pielęgnacji
- obustronna kulawizna z wykroku
- kończyna – nadwyprostna – spowodowana przez skrócenie ścięgna
- zapalenie pęciny na skutek nagromadzenia się brudu
- za silne stężenie wapna palonego w boksach do leżenia prowadzi do wysuszenia
- zapalenie stawu wywołane przez wrzód podeszwowy
- jednokopytność – wytworzyła się tylko jedna kość racicowa z puszką rogową
Najczęściej zadawane pytanie przez rolników
Większość hodowców już wie, że korekcja racic wykonana przez renomowane i doświadczone firmy to same korzyści z poprawnie wykonanej usługi. Powoduje zmniejszenie nakładów finansowych na leczenie schorzeń racic jak również wzrost ilości mleka, spadek komórek somatycznych, poprzez prawidłowa postawę krów wzrasta wykrywalność w odpowiednim stadium rui u krów, co obniża nakłady na inseminacje. (wzrasta wykrywalność odpowiedniego stadium rui wpływając tym samym na powodzenie inseminacji i jej niższe koszty).
Częstotliwość wykonywania korekcji zależy od wydajności krów – im wyższa wydajność tym częściej przeprowadzamy korekcje nawet co3-4 miesiące.
Co to znaczy kompleksowość?
Firma – ekipa wykonująca usługę po przyjedzie na gospodarstwo, po wskazaniu przez hodowcę stada podlegającemu korekcji racic lub też konkretnych osobników zakwalifikowanych do wykonania zabiegu oraz po wybraniu miejsca wykonania usługi, nie angażuje gospodarza do prac związanych np. z wprowadzaniem i wyprowadzaniem krowy na stanowisko, prowadzi dokumentacje usługi, opisuje zauważone choroby, wykonuje usługę nowoczesnym sprzętem, zakłada opatrunki, informujemy o profilaktyce w trakcie pracy jak również w okresie pomiędzy korekcjami, obcinamy rogi a w razie potrzeby wycieli krowy.
Prace mogą być wykonywane w trakcie prac polowych. (nie angażują gospodarza, a całość wykonanej pracy jest zapisywana na specjalnych kartotekach).
W firmach renomowanych (takich jak AGRO-TEST) długo się czeka?
Odpowiadając sobie samemu na to pytanie, powinno być oczywiste, że firmy o najlepszej ocenie wykonywanej usługi nie przyjadą z dnia na dzień – poza tym większość kulawizn także nie pojawia się z dnia na dzień, więc widząc sytuację na gospodarstwie można odpowiednio wcześniej reagować.
Tylko osoby, które źle lub sporadycznie wykonują usługi szybko się zjawią, lecz to nie jest sposób na wykonanie usługi korekcji (tylko z nazwy).
W renomowanych firmach, świadczących usługę wysokiej jakości, klienci są zapisywani z kilkutygodniowym lub miesięcznym wyprzedzeniem, szczególnie w tzw. sezonie.
Po co dokumentacja?
Dokumentacja potrzebna jest do oceny stada względem korekcji stanu racic, jak również sprawdzalności poprawy sytuacji racic po kolejnych korekcjach, wykrywaniu chorób dziedzicznych, zastosowaniu innego leczenia, stanowi również dokument gwarancyjny wykonanej usługi.
Jaka firmę wybrać?
Firma która wykonuje usługi od lat, posiada doświadczenie i nowoczesny sprzęt (poskromy hydrauliczne, szlifierki wentylowane …)
Pytaj o referencje, gdzie firma ostatnio robiła korekcję racic. Czy wystawia fakturę VAT, nawet, gdy nie potrzebujesz faktury do rozliczenia. Faktura stanowi dokument potwierdzający wykonanie usługi w razie jakichkolwiek uwag w stosunku do jakości usługi. Zwracaj uwagę czy prowadzona jest dokumentacja w trakcie trwania usługi.
Korekcja racic nie pomaga to po co ja robić?
Owszem korekcja racic wykonywana przez osoby (pseudo) nazywane korekciarzami, w wielu wypadach może nie pomóc, brak doświadczenia i sporadyczność wykonywania usługi przez pseudofachowca może zaszkodzić bardziej niż pomóc. Takie przypadki często się zdarzają hodowcy wtedy płacą dwa razy, bo wzywają firmę specjalistyczną na poprawkę wykonanej usługi.
Różnice w poskromach?
Najnowsze i najbardziej bezpieczne są poskromy hydrauliczne, kładące krowę na boku. Urządzenie unosi zwierzę i jednocześnie kładzie na boku. Nogi przypięte są do wsporników z wygodnym dostępem do racic. Układ nóg jak i pozycja krów jest naturalna (krowa leży jak by leżała na łące lub na stanowisku). Korekcja na poskromach hydraulicznych jest wykonywana
Przeciwieństwem poskromów hydraulicznych są poskromy zwykłe, rurkowe, w których krowa wisi na pasach, czas usługi jest dłuższy, dostępność do racic jest zdecydowanie gorsza. Większość przypadków podciągania kopyt do tyłu kończy się ścięciem piętek u krów. Pozycja osoby wykonującej usługę na kolanach lub zgiętej powoduje gorszą widoczność i dostępność do racicy oraz szybsze zmęczenie osoby wykonującej, co wpływa na jakość usługi.